มีใครบ้างไม่อยากแข็งแรง อายุยืน และดูหนุ่มสาวกว่าวัย ซึ่งใครก็ตามที่วันนี้กำลังตั้งใจอยากหันกลับมาดูแลตัวเอง ออกกำลังกาย และทานอาหารดีๆ ที่มีประโยชน์อย่างจริงจังล่ะก็ ถือเป็นความตั้งใจที่ดีมากๆ เพราะการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมดังกล่าวมีผลโดยตรงต่อ “อายุขัย” ของตัวเรา โดยความลับอยู่ที่ “เทโลเมียร์” ยีนที่ทำหน้าที่กำหนดอายุขัย ให้เราแข็งแรง อยู่ได้นาน และต้านทานความเจ็บป่วยต่างๆ ได้ดีขึ้น
เทโลเมียร์ คืออะไร?
“เทโลเมียร์” (Telomere) คือยีนที่อยู่ปลายสุดของโครโมโซม ทำหน้าที่ป้องกันไม่ให้ DNA ถูกทำลายไปก่อนเวลาอันควร ซึ่งโดยปกติแล้ว เทโลเมียร์จะค่อยๆ หดสั้นลงทุกๆ ปีตามอายุขัย แปลความง่ายๆ ก็คือ ยิ่งแก่ตัวไปเทโลเมียร์ก็ยิ่งหดสั้นลงไปตามกาลเวลา แต่ทั้งนี้ การหดสั้นของเทโลเมียร์จะเร็วมากยิ่งขึ้น ถ้าหากเราไม่ดูแลตัวเองให้ดี มีพฤติกรรมการใช้ชีวิตที่ไม่เหมาะสม โดยพฤติกรรมที่ทำให้เทโลเมียร์หดสั้นลงไวกว่าที่ควร ก็เช่น
• อ้วน ลงพุง เทโลเมียร์จะหดสั้นลง 240 คู่เบส
• เครียด ซึมเศร้า เป็นทุกข์ เทโลเมียร์จะหดสั้นลง 550 คู่เบส
• การไม่ออกกำลังกาย ส่งผลให้เทโลเมียร์หดสั้นลงมากกว่าคนออกกำลังกาย 900 คู่เบส
นอกจากนั้นแล้ว การดื่มเหล้า สูบบุหรี่ พักผ่อนไม่เพียงพอ ก็เป็นปัจจัยที่ทำให้เทโลเมียร์หดสั้นลงได้เร็วกว่าปกติด้วย ซึ่งโดยปกติแล้วทุกๆ ปี เทโลเมียร์จะหดสั้นลงประมาณ 31-63 คู่เบสเท่านั้น จึงทำให้เมื่อเทียบกับพฤติกรรมที่เป็นโทษแล้ว เท่ากับว่าหากเราใช้ชีวิตอย่างไม่สนใจการดูแลสุขภาพตัวเองล่ะก็ จะทำให้แต่ละปีเทโลเมียร์จะหดสั้นมากกว่าปกติไม่น้อยกว่า 5-10 เท่า
เมื่อเทโมเมียร์หดสั้น จะเกิดปัญหาอะไรขึ้นบ้าง?
จากบทบาทหน้าที่ของเทโลเมียร์ที่เป็นตัวกำหนดอายุขัยนั้น การที่เทโลเมียร์หดสั้นลงไปจึงหมายความว่า “อายุขัยเราก็จะค่อยๆ สั้นลง” ดังนั้น ยิ่งเราใช้ชีวิตแบบที่ทำให้เทโลเมียร์หดสั้นลงเร็วกว่าปกติ เราจึงจะแก่เร็วขึ้น มีโอกาสเจ็บป่วยเป็นโรคร้ายแรงได้ง่ายขึ้น ร่างกายเสื่อมโทรมเร็วขึ้น เกิดริ้วรอยต่างๆ ตามมาไวกว่าปกติ และสุดท้ายก็คือ เราจะมีโอกาสตายจากโลกนี้ไปก่อนเวลาอันควร หรือเร็วกว่าปกติที่ควรจะเป็นนั่นเอง
ด้วยกลไกธรรมชาติดังที่กล่าวมานี้เอง จึงทำให้หากวันนี้เรายังใช้ชีวิตอยู่บนพื้นฐานไลฟ์สไตล์ที่ไม่เหมาะสม ไม่ออกกำลังกาย ไม่ทานอาหารที่มีประโยชน์ อยู่ล่ะก็ ก็อาจบอกได้ว่าเรากำลังค่อยๆ ทำให้ตัวเองอายุสั้นลงไปเรื่อยๆ ทีละนิดๆ ดังนั้น เพื่อให้ชีวิตของเรายืนยาวมากขึ้น มีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรงมากขึ้น เราจึงควรปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตใหม่ เพื่อให้ “เทโลเมียร์ของเรายาวอยู่ให้ได้นานที่สุด” เพราะยิ่งเทโมเมียร์ยาวเท่าไร เราก็ยิ่ง Very Young มากเท่านั้น ซึ่งในความเป็นจริงนั้น การจะรักษาเทโลเมียร์เอาไว้ให้ยืดยาว ก็ไม่ได้ทำยากเลย เพราะเพียงแค่เรารู้จักออกกำลังกาย เลือกรับประทานอาหารที่ดี มีประโยชน์ พักผ่อนให้เพียงพอ เพียงเท่านี้ก็ช่วยให้เทโลเมียร์ของเราหกสั้นได้น้อยลงแล้วในทุกๆ ปี
