“โค้ช” คือ ผู้ที่มีบทบาทสำคัญในการพา “ผู้รับการฝึก” ให้บรรลุเป้าหมายที่ฝันไว้ ในขณะเดียวกัน ความสำเร็จของผู้รับการฝึกเอง ก็ถือเป็นความสำเร็จของโค้ชด้วย แต่อย่างไรก็ตาม “การโค้ช” ก็ไม่ใช่สิ่งที่ใครจะสามารถทำได้ดีและประสบความสำเร็จได้ง่ายๆ ดังนั้น เพื่อเป็นแนวทางสำหรับผู้ที่เลือกแล้วว่าจะก้าวเดินไปบนเส้นทางที่ท้าทายของอาชีพโค้ชนั้น 5 ข้อต่อจากนี้ไป คือ 5 สิ่งที่โค้ชทุกคนควรทำ เพื่อโอกาสสร้างผลลัพธ์ในการฝึกให้สำเร็จได้มากยิ่งขึ้น
1. หาแรงจูงใจของผู้รับการฝึกให้เจอ
ผู้รับการฝึกแต่ละคนนั้นมีแรงจูงใจที่แตกต่างกัน บางคนอาจเพียงแค่อยากมีร่างกายที่แข็งแรง บางคนอาจมีเป้าหมายถึงการเป็นแชมป์ บางคนอาจมีความต้องการอื่นๆ และในเป้าหมายที่เหมือนกันนั้น ก็อาจจะยังมีรายละเอียดที่ต่างกันออกไปอีก เช่น บางคนอาจอยากเป็นแชมป์เพื่อพ่อ บางคนอาจอยากเป็นแชมป์เพื่อโอกาสต่อยอดในทางอื่นๆ ต่อไป หรือบางคนอยากเป็นแชมป์เพราะความฝันของตัวเอง ฯลฯ รายละเอียดของเป้าหมายและแรงจูงใจที่ต่างกันไปนี้ คือสิ่งที่โค้ชต้องหาให้เจอ เพื่อที่จะได้หยิบนำมาใช้เป็นแรงกระตุ้น เป็นเครื่องเตือนใจยามท้อ และเป็นแรงผลักดันให้นักกีฬาแต่ละคนสามารถก้าวข้ามผ่านการฝึกซ้อมอันหนักหน่วงไปได้จนถึงปลายทางแห่งความสำเร็จในที่สุด
2. ตั้งเป้าของการฝึกทุกครั้งเสมอ
การฝึกที่ไร้เป้าหมาย คือการทำลายเวลาและโอกาสของนักกีฬาไปโดยใช่เหตุ เพราะนักกีฬาจะพัฒนาขึ้นกว่าเดิมไม่ได้เลย หากไม่มีการตั้งเป้าหมายของการฝึกที่ชัดเจนมากพอ วันนี้ฝึกอะไร สัปดาห์นี้ฝึกอะไร เดือนนี้ฝึกอะไร เพื่ออะไร? จะวิ่งเร็วขึ้นไหม? อึดขึ้นไหม? คล่องตัวขึ้นไหม? กระโดดสูงขึ้นไหม? แบกน้ำหนักได้มากขึ้นไหม? น้ำหนักลดลงไหม? ทุกเป้าหมายโค้ชจะต้องกำหนด และตั้งเป้า พร้อมแจ้งให้ผู้รับการฝึกทราบด้วยทุกครั้งเสมอ เพื่อจะได้รู้ว่าทำอะไรไปเพื่ออะไร และเพื่อให้ผู้รับการฝึกได้เตรียมตัว เตรียมใจให้พร้อมสำหรับการพยายามทำให้บรรลุเป้าหมายของการฝึกซ้อมด้วย
3. ประเมินการฝึกซ้อมเสมอ
ตั้งเป้าแล้วไม่วัดผล ไม่ประเมินปรับปรุงแก้ไข ก็ไม่มีทางพาให้ผู้รับการฝึกก้าวข้ามผ่านขีดจำกัดตัวเองและกลายเป็นคนที่เก่งขึ้นได้ ดังนั้น สิ่งสำคัญที่โค้ชต้องทำเลยคือ “ประเมิน” การฝึกซ้อมอย่างสม่ำเสมอ ถ้าดี ผ่านตามเกณฑ์แล้ว ก็ต้องตั้งเป้าใหม่ เพื่อให้ผู้รับการฝึกพัฒนายิ่งขึ้นไปอีก แต่ถ้าไม่ดี ยังไม่ถึงเกณฑ์ก็ต้องแก้ไข ปรับปรุง เพื่อให้ได้ผลลัพธ์อย่างที่ใจต้องการ ประเมินและการทำซ้ำ ไปเรื่อยๆ คือสิ่งสำคัญที่จะทำให้ผู้เข้ารับการฝึกกลายเป็นคนที่เก่งขึ้นกว่าเมื่อวานไปได้เรื่อยๆ จนในที่สุดก็จะเก่งพอที่จะไปถึงเส้นชัย ไปถึงเป้าหมายใหญ่ที่ตั้งใจเอาไว้ได้สำเร็จ
4. ถามความคิดเห็นผู้รับการฝึก
เพราะผู้เข้ารับการฝึกก็มีหัวใจ ไม่ใช่เครื่องจักร และที่สำคัญ แต่ละคนต่างก็มีความพิเศษของร่างกายและจิตใจที่แตกต่างกันไป ดังนั้น ในการออกแบบโปรแกรมการฝึกซ้อมของโค้ช จึงไม่ควรเอาแต่ออกแบบให้ผู้รับการฝึกฝึกอย่างเดียว แต่ควรถามความเห็น ถามความรู้สึก ของผู้รับการฝึกด้วยว่า คิดเห็นอย่างไรกับสิ่งที่โค้ชได้ทำให้ เพื่อให้โค้ชสามารถปรับเปลี่ยนรูปแบบการฝึก ให้เหมาะสมกับตัวผู้รับการฝึกมากยิ่งขึ้น คิดง่ายๆ คือเหมือนกับ เด็กที่ชอบเรียนแบบทำกิจกรรมมากกว่าการท่องตำรานั่นแหละ ที่ถ้าหากครูยังสอนแต่ท่องตำราสุดท้ายเด็กก็หมดไฟเรียน และไม่บรรลุผลในที่สุด ในการโค้ชนักกีฬา โค้ชผู้รับการฝึกก็เช่นกัน ที่โค้ชก็ต้องออกแบบการฝึกให้ถูกใจกับสไตล์ของผู้รับการฝึกด้วย การฝึกถึงจะมีประสิทธิภาพสูงสุด
5. ต้องรู้จักยืดหยุ่น ไม่ใช่ฝึกโหดอย่างเดียว
แน่นอนว่าโค้ชทุกคนอยากให้ผู้รับการฝึกไปถึงฝันเร็วๆ แต่บางทีการฝึกหนักของโค้ชก็ “หนักเกินไป” จนนักกีฬาทนไม่ไหว กลายเป็นสร้างอาการบาดเจ็บทางกายทางใจ และส่งผลต่อความสำเร็จในระยะยาวได้ในที่สุด ดังนั้น สำหรับคนเป็นโค้ช จึงจำเป็นต้องมี “โปรแกรมการฝึกที่หลากหลาย” มีทั้งหนัก เบา สนุก ตื่นเต้นท้าทาย ฯลฯ เพื่อให้สลับสับเปลี่ยน ให้สามารถ “คงความอยากฝึก” ของผู้เข้ารับการฝึกไว้ให้ได้ เพราะหัวใจที่มีไฟในการฝึกอย่างต่อเนื่อง คือสิ่งสำคัญที่จะนำพาผู้รับการฝึกให้ก้าวไปถึงเป้าหมายได้สำเร็จ ซึ่งหน้าที่ในการรักษาสภาพจิตใจของผู้รับการฝึกนั้น ก็เป็นสิ่งที่โค้ชต้องรับผิดชอบให้ดีที่สุด
นักกีฬาจะประสบความสำเร็จได้มากน้อยแค่ไหน หรือผู้เข้ารับการฝึกไม่ว่าจะในเรื่องใดก็แล้วแต่ จะก้าวไปได้ไกลเพียงใด “โค้ช” หรือ “ผู้ฝึกสอน” คือบุคคลสำคัญที่จะช่วยทำให้ความฝันของทุกคนนั้นเป็นจริงขึ้นมาได้มากที่สุด ทั้งนี้ ว่ากันว่า “ทุกอย่างอยู่ที่ตัวเราเองนั้น” เอาจริงๆ ก็ไม่ใช่เรื่องผิดครับ เพราะเราทุกคน “ต้องทำหน้าที่ของตัวเองให้ดีที่สุด” ดังนั้น โค้ชเองก็ต้องทำหน้าที่ของตัวเองให้ดีที่สุดด้วย ไม่เช่นนั้นแล้วความสำเร็จของผู้รับการฝึกก็คงไม่เกิดขึ้นอย่างแน่นอน เพราะสำหรับความสำเร็จของวงการกีฬา หรือเอาจริงๆ ก็ในทุกวงการนั้น ล้วนไม่อาจเกิดขึ้นได้ เพียงแค่ความตั้งใจทุ่มเทของใครคนเดียว แต่ทุกคนที่เกี่ยวข้องกับงานนั้นๆ จำต้องทำหน้าที่ของตัวเองด้วยความทุ่มเทและรับผิดชอบอย่างเต็มที่ให้มากที่สุดด้วย ถึงจะไปถึงได้ที่ความสำเร็จอย่างที่ทุกๆ ฝ่ายวาดฝันเอาไว้
